360 :: panoramiczna podróż sferyczna w 2668 odcinkach

Obecne obserwatorium oddano do użytku w październiku 2007 roku, w miejscu pierwotnego obserwatorium z 1922 roku, spalonego przez Niemców pod koniec wojny. W sezonie można je zwiedzać, a w pogodne weekendowe noce organizowane są pokazowe obserwacje nieba.

Budynek z dwoma kopułami to odbudowane w 2007 roku obserwatorium astronomiczne im. Tadeusza Banachiewicza. Niedawno zrekonstruowano obok drewniany pawilon lunet. W 1936 roku miejscowy dozorca, Władysław Lis, zaobserował zeń nową kometę, nazwaną później od nazwisk odkrywców Kaho-Kozik-Lis.

Nie każdy zapewne wie, że nazwa szczytu ma dopiero kilkadziesiąt lat i upamiętnia księcia Lubomirskiego, który podarował grunt pod obserwatorium. Miejscowa ludność nazywała go Łysiną; miano to przeniesiono na północną kulminację grzbietu.

"Niezależnie od krat strzeże jeszcze fortu głęboka fosa, wykuta w twardej skale na sześć metrów i otaczająca go dookoła. Jakby nie dosyć było tego, w fosie ukryte są ponadto trzy kaponiery: jedna szyjowa, po lewej stronie wejścia, i dwie podwójne, na narożach barku i czoła. Gdy będziemy przechodzić po przerzuconych przy budowie obserwatorium wąskich mostkach nad fosą, spójrzmy w głąb, pomiędzy urwiste, pionowe ściany. Skoczyć tam w dół i wspiąć się znowu w górę, pod ogniem zdradziecko czającej się pod skałą kaponiery - wydaje się być raczej przedsięwzięciem niemożliwym." (Jan Piwowoński: Mury, które broniły Krakowa, Kraków 1986)

Stojąca naprzeciw mostka kopuła mieści zabytkowy refraktor Grubba.

Obserwatorium mieści się w zaadaptowanym forcie, stanowiącym część Twierdzy Kraków. Ta akurat kopuła mieście największy z tutejszych teleskopów, 50-centymetrowy instrument systemu Cassegraina.

Największy z tutejszych teleskopów optycznych - 50-centymetrowy reflektor systemu Cassegraina, zbudowany w 1970 roku przez zakłady Carla Zeissa w Jenie.